Προβλήματα σύλληψης

Προβλήματα σύλληψης

Βασικό ερώτημα είναι πότε ένα ζευγάρι πρέπει να αρχίσει να υποπτεύεται ότι μπορεί να έχει πρόβλημα υπογονιμότητας και θα πρέπει να επισκεφθεί έναν ειδικό.

Αν είστε κάτω των 35 και έχετε τακτικές σεξουαλικές επαφές ( περίπου 2 με 3 φορές την εβδομάδα) και προσπαθείτε εδώ και ένα χρόνο θα πρέπει να επισκεφθείτε κάποιο ειδικό.

Αν πάλι είστε πάνω από 35 και προσπαθείτε περίπου 3 με 6 μήνες τότε δεν πρέπει να χάνετε πολύτιμο χρόνο και να πάτε σε κάποιο γιατρό.

Ο γιατρός είναι αυτός που θα δώσει τη σωστή καθοδήγηση στο ζευγάρι και θα το κατευθύνει προς την κατάλληλη λύση.

Οι ιατρικές μέθοδοι έχουν εξελιχθεί πάρα πολύ από το 1978 που πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξωσωματική γονιμοποίηση. Η αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης υπογονιμότητας αντιμετωπίζεται με διάφορες άλλες μεθόδους πριν φτάσουμε στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

Αυτό που σε ιατρικούς όρους χαρακτηρίζεται ως υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Σε κάθε περίπτωση το σίγουρο είναι οτι θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας προκειμένου να σας συμβουλέψει και να σας κατευθύνει.

Αίτια και λύσεις στα προβλήματα σύλληψης

Πιθανά προβλήματα

Η δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα ζευγάρι στο να επιτύχει την επιθυμητή σύλληψη, μπορεί να οφείλεται είτε σε κάποιο πρόβλημα της γυναίκας είτε σε πρόβλημα του άντρα, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο η δυσκολία να οφείλεται και στους δύο. Συνήθως για τις γυναίκες η διαταραχή εντοπίζεται στην ωορρηξία ή στις σάλπιγγες ενώ στους άντρες στην ποιότητα του σπέρματος. Όταν αναφερόμαστε σε διαταραχές της ωορρηξίας εννοούμε ότι κάποια παθολογική κατάσταση δημιουργεί δυσαρμονία στην απελευθέρωση του ωαρίου. Πιθανές αιτίες για τη διαταραχή αυτή είναι οι πολυκιστικές ωοθήκες, η μη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς, η αύξηση της προλακτίνης στον οργανισμό της γυναίκας αλλά και η ανεπάρκεια των ωοθηκών. Συνηθέστερη αιτία πάντως για τις διαταραχές ωορρηξίας είναι οι πολυκυστικές ωοθήκες, μια κατάσταση που γίνεται αντιληπτή με μια απλή εξέταση υπερήχου. Οι πολυκυστικές ωοθήκες, δημιουργούν διαταραχές στην περίοδο αλλά και στην ωορρηξία.

Μια συνηθισμένη, επίσης, αιτία για τη δυσκολία της γυναίκας να συλλάβει είναι ταπροβλήματα που παρουσιάζονται στις σάλπιγγες. Οι σάλπιγγες έχουν να επιτελέσουν μια ιδιαίτερη λειτουργία καθώς σε αυτές γίνεται η ένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο και για το λόγο αυτό πρέπει να είναι ανοιχτές όταν το ωάριο πέφτει από την ωοθήκη κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας. Εντούτοις συχνά οι σάλπιγγες παραμένουν αδρανείς εξαιτίας κάποιας φλεγμονής ή λόγω κάποιας επέμβασης που έχει πραγματοποιηθεί στην κοιλιά της γυναίκας και έχει επιβαρύνει τη λειτουργία τους. Αν, επομένως, είτε λόγω της φλεγμονής είτε λόγω συγκέντρωσης υγρών σε αυτές, οι σάλπιγγες δεν παραμένουν ανοιχτές, τότε καθίσταται ανέφικτη η ένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο.

Η ενδομητρίωση είναι μία ακόμη αιτία που ενδέχεται να προκαλεί τις δυσκολίες στη γονιμοποίηση της γυναίκας. Κατά την ενδομητρίωση, μια μεμβράνη που κανονικά βρίσκεται μόνο στο εσωτερικό της μήτρας, αρχίζει να εμφανίζεται και σε σημεία εκτός μήτρας, όπως είναι οι ωοθήκες. Η ενδομητρίωση γίνεται αντιληπτή καθώς προκαλεί πόνους τόσο κατά τη διάρκεια της περιόδου όσο και κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης. Σε αρχικά στάδια η ενδομητρίωση υπονομεύει την ποιότητα των ωαρίων ενώ σε προχωρημένο στάδιο ενδέχεται να φτάσει μέχρι και στην απόφραξη των σαλπίγγων.

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που εντοπίζονται στη μήτρα και απασχολούν αρκετές γυναίκες. Τα ινομυώματα μπορεί να βρεθούν σε οποιοδήποτε σημείο της μήτρας και το μέγεθός τους ποικίλλει. Εξαιτίας των ινομυωμάτων δημιουργούνται συχνά δυσαρμονίες στην περίοδο, δυσκολίες στη σύλληψη αλλά και συχνές αποβολές. Εντούτοις είναι πιθανό παρά την παρουσία των ινομυωμάτων η γυναίκα να μπορεί να συλλάβει κανονικά και να ολοκληρώσει την κύηση χωρίς κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα.

Λύσεις των προβλημάτων σύλληψης

Για την αντιμετώπιση της δυσκολίας που ενδέχεται να παρουσιάζει η γυναίκα στη σύλληψη υπάρχουν μια σειρά από πιθανές λύσεις, οι οποίες τις περισσότερες φορές οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Μερικές από αυτές είναι οι ακόλουθες:

Η ορμονική διέγερση των ωοθηκών: Οι γυναίκες έχουν ένα συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο οργανισμός τους για να επιτύχει την γονιμοποίηση και ενώ ο αριθμός αυτών είναι αρκετά υψηλός στην αρχή της ζωής τους, στην πορεία αφενός μειώνεται και αφετέρου δεν φτάνουν όλα τα ωάρια στην ωρίμανση. Τα περισσότερα ωάρια εξουδετερώνονται από τον ίδιο τον οργανισμό της γυναίκας και μόλις ένα ή δύο ωάρια ωριμάζουν σε κάθε κύκλο και είναι ικανά να γονιμοποιηθούν. Για να αυξηθούν επομένως οι πιθανότητες γονιμοποίησης γίνεται διέγερση των ωοθηκών ώστε να ωριμάσουν περισσότερα ωάρια. Η διέγερση επιτυγχάνεται με το να χορηγούνται στη γυναίκα ορμόνες που είναι ικανές να προκαλέσουν την ωρίμανση παραπάνω ωαρίων. Οι ορμόνες αυτές είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές μιας και είναι ορμόνες που εκκρίνει ο οργανισμός της γυναίκας κατά τη διάρκεια του κύκλου της, οπότε αναγνωρίζονται και γίνονται δεκτές από τον οργανισμό. Για να αποφευχθεί πάντως το ενδεχόμενο να ωριμάσουν πάρα πολλά ωάρια κατά τη διάρκεια της θεραπείας γίνεται παρακολούθηση της διαδικασίας με υπερηχογραφήματα, ώστε να κινηθεί η ωρίμανση ωαρίων στα επιθυμητά επίπεδα.

Λαπαροσκοπική χειρουργική: Αν οι λόγοι που δεν επιτυγχάνεται η σύλληψη έχουν να κάνουν με την παρουσία ενδομητρίωσης, με τα ινομυώματα ή με συμφύσεις γύρω από τις σάλπιγγες, τότε ο χειρουργός μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση αποτελεσματικά με λαπαροσκοπική χειρουργική. Μπορεί δηλαδή με τη χρήση διαθερμίας ή laser να επέμβει χειρουργικά χωρίς να χρειαστεί να πραγματοποιήσει ένα κανονικό χειρουργείο και να ανοίξει μεγάλη τομή στο σώμα της γυναίκας. Με μια μικρή τομή μπορεί να αντιμετωπίσει και να επιλύσει το πρόβλημα, εξασφαλίζοντας παράλληλα μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο αλλά και ταχύτερη ανάρρωση για τη γυναίκα που υποβάλλεται σε λαπαροσκοπική χειρουργική.

Σπερματέγχυση: Κατά τη σπερματέγχυση το σπέρμα τοποθετείται απευθείας στο εσωτερικό της μήτρας με τη βοήθεια ενός λεπτού καθετήρα, αφού πρώτα έχει ενισχυθεί και εμπλουτιστεί κατάλληλα στο εργαστήριο. Έτσι μεγαλύτερος αριθμός σπερματοζωαρίων βρίσκεται στην περιοχή της σάλπιγγας, αυξάνοντας τις πιθανότητες να πραγματοποιηθεί η γονιμοποίηση. Παράλληλα, βέβαια, έχει γίνει προετοιμασία της γυναίκας με τη λήψη ειδικών φαρμάκων που ενισχύουν την ωρίμανση των ωαρίων, ώστε να υπάρχουν περισσότερα ωάρια ικανά να ενωθούν με κάποιο από τα σπερματοζωάρια.

Εξωσωματική γονιμοποίηση: Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία τα ωάρια της γυναίκας γονιμοποιούνται με το σπέρμα του συζύγου της, σε συνθήκες εργαστηρίου όμως, καθώς το ωάριο αλλά και το σπέρμα έχουν πρώτα ληφθεί από τους συζύγους και κατόπιν η ένωσή τους γίνεται στο εργαστήριο. Η λήψη των ωαρίων από την ωοθήκη γίνεται διακολπικά με τη βοήθεια ειδικής βελόνης, η οποία φτάνει ως το ωοθυλάκιο διαπερνώντας το κολπικό τοίχωμα με την καθοδήγηση κολπικού υπερηχογράφου. Με τη βελόνη, που έχει εισχωρήσει στο ωοθυλάκιο γίνεται αναρρόφηση του περιεχόμενου του και το υγρό που λαμβάνεται από το ωοθυλάκιο ελέγχεται άμεσα με σκοπό την εύρεση και συλλογή ωαρίων. Για τη γονιμοποίηση των ωαρίων ακολουθείται η κατάλληλη τεχνική ανάλογα με την ποιότητα του σπέρματος του συζύγου. Αν το σπέρμα έχει φυσιολογική κινητικότητα και συγκέντρωση σπερματοζωαρίων τότε θα ακολουθηθεί η συμβατική μέθοδος κατά την οποία τοποθετούνται τα ωάρια μαζί με αρκετές χιλιάδες σπερματοζωαρίων και παραμένουν για κάποιες ώρες σε συνύπαρξη έως ότου κάποιο σπερματοζωάριο εισέλθει φυσιολογικά σε ένα από τα ωάρια. Σε περίπτωση, όμως, που η ποιότητα του σπέρματος δεν είναι η απαιτούμενη τότε η είσοδος των σπερματοζωαρίων στα ωάρια γίνεται με μια λεπτή βελόνη, ώστε να επιτευχθεί η επιδιωκόμενη ένωση. Η μέθοδος αυτή μπορεί να ακολουθηθεί ακόμη και αν το σπέρμα έχει φυσιολογικές τιμές αλλά σε προηγούμενη απόπειρα με τη συμβατική μέθοδο δεν επήλθε η ένωση.

Στη συνέχεια τα γονιμοποιημένα ωάρια καλλιεργούνται σε κατάλληλα θρεπτικά υλικά και διατηρούνται σε ειδικό χώρο μέχρι την ώρα που θα τοποθετηθούν στη μήτρα της γυναίκας. Η τοποθέτηση των γονιμοποιημένων ωαρίων στη μήτρα, την οποία αποκαλούμε εμβρυομεταφορά, μπορεί να γίνει από δύο έως πέντε μέρες μετά τη γονιμοποίηση. Το ποια έμβρυα θα τοποθετηθούν στη μήτρα κρίνεται από τους γιατρούς, οι οποίοι επιλέγουν εκείνα που θεωρούνται ότι έχουν φτάσει στο ιδανικό επίπεδο ανάπτυξης και έχουν την καλύτερη ποιότητα. Συνήθως στη μήτρα τοποθετούνται τρία έμβρυα και τα υπόλοιπα που έχουν γονιμοποιηθεί αλλά δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν καταψύχονται για μια μελλοντική τοποθέτηση, σε περίπτωση που η πρώτη προσπάθεια δεν ευοδωθεί.

Λήψη σπερματοζωαρίων: Αν ο άντρας αντιμετωπίζει πρόβλημα αζωοσπερμίας, δηλαδή παράγει κανονικά σπερματοζωάρια αλλά αυτά δεν εντοπίζονται στο σπέρμα του γιατί έχει επέλθει απόφραξη των σπερματικών πόρων, τότε μπορεί να γίνει αναρρόφηση των σπερματοζωαρίων από τους όρχεις με τη βοήθεια μιας λεπτής βελόνης. Ενώ αν οι σπερματικοί πόροι δεν είναι φραγμένοι αλλά και πάλι δεν εντοπίζονται σπερματοζωάρια στο σπέρμα, κάτι που ίσως σημαίνει ότι η αζωοσπερμία ενδέχεται να οφείλεται σε κάποιο τραυματισμό, σε φλεγμονή, σε λοιμώδες νόσημα ή να είναι απόρροια ακτινοβολίας ή χημειοθεραπείας, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί η βιοψία πολύ μικρών τμημάτων του ορχικού ιστού, για την πιθανή εύρεση σπερματοζωαρίων.

Σχέσεις ζευγαριού με προβλήματα σύλληψης

Αν ένα ζευγάρι αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να επιτύχει την επιθυμητή τεκνοποίηση τότε είναι πολύ πιθανό ότι θα έρθει αντιμέτωπο και με προβλήματα στη μεταξύ τους σχέση. Παρόλο, βέβαια, που πολλά ζευγάρια βλέπουν τη σχέση τους να γίνεται πιο στενή και πιο ουσιαστική καθώς προσπαθούν μαζί να επιλύσουν τις δυσκολίες που συναντούν, δεν είναι λίγα τα ζευγάρια που μαζί με το πρόβλημα της σύλληψης έχουν να διαχειριστούν και περαιτέρω προβλήματα που έρχονται να ταλανίσουν το γάμο τους. Η αρνητική αυτή εξέλιξη έχει να κάνει με το γεγονός ότι η συναισθηματική πίεση που ασκείται και στους δύο λόγω της αδυναμίας τους να επιτύχουν αυτό που επιδιώκουν, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην καθημερινή τους επικοινωνία επιδεινώνοντας παράλληλα και τις σεξουαλικές τους επαφές.

Η διαδικασία που ακολουθείται από τη στιγμή που το ζευγάρι αρχίζει να πιστεύει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα τεκνοποίησης, υποβάλλει και τα δύο μέλη σε αρκετά άγχος και υποθάλπει έντονα συναισθήματα ανασφάλειας. Οι ιατρικές εξετάσεις, η αναμονή για τα αποτελέσματα, η πιθανή ανάγκη για επιπλέον εξετάσεις αλλά και ο χρόνος που δαπανάται για όλες αυτές τις ενέργειες, επιφέρουν αρνητικά συναισθήματα, στενοχώρια καθώς και μια αίσθηση αδικίας για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα. Όλα αυτά είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ένταση στο ζευγάρι, να μειώσουν την ερωτική επιθυμία αλλά και επιπλέον να προκαλέσουν στυτικές δυσκολίες στον άντρα, γεγονός που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες να προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το ζευγάρι έτσι μπαίνει σε μια κατάσταση όπου το πρόβλημα ανατροφοδοτείται και επιδεινώνεται, χωρίς οι ίδιοι να μπορούν να αντιδράσουν.

Το άγχος, η ανασφάλεια, ο φόβος ότι δε θα μπορέσει να καταφέρει αυτό που ζητείται από εκείνον, αποτελούν για τον άντρα παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά για την στυτική λειτουργία. Από τη στιγμή που η ερωτική πράξη πάψει να αντιμετωπίζεται ως μια πηγή ευχαρίστησης και γίνεται μια πράξη από την οποία αναμένεται ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, τότε για τον άντρα η κατάσταση γίνεται ολοένα και δυσκολότερη. Δε θα πρέπει η συνεύρεση να επιχειρείται με μόνη σκέψη αν αυτή τη φορά θα επιτευχθεί το ζητούμενο, αν αυτή τη φορά θα προκύψει η σύλληψη και παρόμοιους συλλογισμούς που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να αυξάνουν το άγχος και την ανασφάλεια στον άντρα και δυσκολεύουν την ομαλή λειτουργία της στύσης και της εκσπερμάτωσης.

Παρόμοια αισθήματα άγχους και απογοήτευσης, άλλωστε, δημιουργούνται και στα δύο μέλη από τη σκέψη ότι αν δεν μπορούν να κάνουν παιδιά ο άλλος θα τους εγκαταλείψει. Γεγονός που είναι ενδεικτικό του αρνητικού κλίματος που δημιουργείται στη σχέση του ζευγαριού από την αδυναμία να επιτύχουν τη σύλληψη έγκαιρα. Αίφνης όλα τα θετικά συναισθήματα, η αγάπη και ο έρωτας που έφεραν τους δύο συντρόφους κοντά, μοιάζουν να χάνονται μπροστά σε μία δυσκολία που πιθανότατα θα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, έστω και αν χρειαστεί κάποια ιατρική βοήθεια.

Μια πολύ συνηθισμένη έκβαση σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι ότι μόλις το ζευγάρι αποφασίσει ότι δεν μπορεί άλλο να προσπαθεί ή να ασχολείται με αυτό το θέμα, μόλις δηλαδή το άγχος και η πίεση που νιώθουν υποχωρήσει, τότε χωρίς καν να το περιμένουν έρχεται και η πολυπόθητη εγκυμοσύνη. Άλλοτε, αφού κάνουν το πρώτο παιδί με τη συνδρομή των γιατρών και έχοντας πλέον απαλλαγεί από όλα τα αρνητικά συναισθήματα που τους ταλαιπωρούσαν για καιρό, κάνουν το δεύτερο παιδί χωρίς να χρειαστούν καμία βοήθεια.

Όπως το άγχος δημιουργεί προβλήματα στη στυτική λειτουργία του άντρα, έτσι και οι γυναίκες συχνά διαπιστώνουν ότι σε περιόδους έντονου άγχους και στρες έχουν διαταραχές στον κύκλο τους. Αυτό σημαίνει ότι η ψυχολογία του ζευγαριού, το πώς νιώθουν δηλαδή, επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ικανότητά τους να φτάσουν στην τεκνοποίηση. Για το λόγο αυτό, προτού πιεστείτε και θέσετε τη σχέση σας σε δοκιμασία, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε το ζήτημα του παιδιού ως κάτι το επιθυμητό μέν αλλά όχι ως κάτι που θα πρέπει να σας γίνει εμμονή και να σας κατακυριεύσει.